Udar to poważny stan, który stanowi zagrożenie dla życia, wynikający z zaburzeń funkcjonowania mózgu, objawiający się specyficznym zespołem symptomów klinicznych.
Co ciekawe, w Polsce, statystycznie rzecz biorąc, każde osiem minut ktoś doświadcza udaru. W skali roku, udar dotyka około 70 tysięcy osób, z czego 30 tysięcy umiera. U pozostałych, często skutkuje to trwałą niezdolnością do samodzielnego funkcjonowania.
Udar może nagle pozbawić osobę zdolności do samodzielnej egzystencji, porozumiewania się, może uszkodzić zmysły, a nawet prowadzić do śmierci. Ważne jest, aby wiedzieć, co o nim wiadomo i jak można pomóc sobie i innym.
Każde 8 minut ktoś w Polsce padnie ofiarą udaru. W zależności od lokalizacji uszkodzenia w mózgu, objawy udaru mogą się różnić. Istnieją dwa główne typy udaru: krwotoczny, wynikający z wylewu krwi do mózgu, oraz niedokrwienny, spowodowany niedostatecznym dopływem krwi. Większość udarów, od 72% do 85%, to udary niedokrwienne.
Wśród czynników ryzyka udaru wymienia się: palenie papierosów, nadmierne spożywanie alkoholu, brak aktywności fizycznej i siedzący tryb życia, a także otyłość.
Czas reakcji na objawy udaru i odpowiednia interwencja często decyduje o życiu. Warto znać symptomy, na które należy zwrócić uwagę:
- Apraksja, czyli problemy z koordynacją i chwiejny chód;
- Zaburzenia mowy, bełkotanie;
- Opadanie kącika ust, wykrzywienie twarzy jednostronnie;
- Drętwienie jednej strony ciała lub nagłe problemy z czuciem;
- Niedowidzenie, problemy z widzeniem w określonym zakresie pola widzenia;
- Zawroty głowy, zaburzenia świadomości;
- Majaczenie, omamy;
- Niemożność poruszania kończynami jednej połowy ciała.
W przypadku podejrzenia udaru, należy poprosić daną osobę o uśmiechnięcie się – opadnięty kącik ust może być sygnałem udaru. Następnie należy poprosić, aby podniosła obie ręce, co pozwoli ustalić, czy występuje niedowład jednej połowy ciała. Warto również poprosić o powtórzenie prostego zdania, na przykład „Wczoraj padał deszcz”, aby sprawdzić, czy osoba mówi wyraźnie. W razie problemów z wykonaniem tych czynności, należy niezwłocznie wezwać pogotowie.
Pamiętaj, że liczy się każda sekunda. Komórki mózgowe zaczynają umierać już po czterech minutach od wystąpienia udaru. Zachowaj spokój i jak najszybciej zadzwoń pod numer 112, podając dokładne miejsce zdarzenia i pozostając na linii.